Een vreemde vrucht

Read Time:3 Minute, 32 Second

Ik zal eerlijk zijn, tot voor kort was ik op geen enkele manier geïnteresseerd in de grapefruit. Ik vind het niet eens lekker smaken. Maar toen ik in een voetnoot van een boek een interessant feitje over de grapefruit las, was mijn nieuwsgierigheid gewekt. Opeens kwamen er vragen bij mij op. Ik wilde weten waarom de grapefruit überhaupt zo heette. Een fruit is het namelijk wel, maar de eerste helft van de naam slaat echt nergens op. Na door Wikipedia te hebben gedoken en meerdere artikelen over de geschiedenis van deze vrucht (er zijn hier verrassend veel van) te hebben gelezen, kan ik met vertrouwen zeggen dat de grapefruit bizar is. Om te beginnen, duiken we even in de geschiedenis van de grapefruit.

De rode grapefruit die vandaag veel gegeten wordt (de Rio Red grapefruitsoort), is een product van een nucleair programma van de overheid van de Verenigde Staten. Het programma “Atoms for Peace” was een poging om vreedzame toepassingen van kernenergie te ontwikkelen na de Tweede Wereldoorlog en de bommen op Hiroshima en Nagasaki. Een van de onderdelen van dit programma waren zogenaamde gamma gardens, die ongeveer zo vreemd waren als dat ze klinken. In een gamma garden werden planten om een deel radioactief materiaal heen geplant, in de hoop dat de mutaties die ze ondergingen als gevolg van deze straling nuttig zouden zijn. Vaak gingen de planten dichtbij de stralingsbron dood, en veel van de planten die niet dood gingen waren zo gemuteerd dat ze niet meer goed groeiden. Maar er waren ook planten die net dicht genoeg bij de stralingsbron zaten om te muteren, maar niet dichtbij genoeg dat ze daardoor negatief werden beïnvloed. De Red Rio grapefruit was hier een van. Zijn mutaties maakten hem zoeter en gaven hem een dieper rode kleur, en waren dus zeer wenselijk.

Maar de vreemde geschiedenis van de grapefruit stopt daar niet, want waar komt die naam grapefruit nou eigenlijk vandaan? Er is een theorie dat deze naam aan de vrucht is gegeven vanwege de manier waarop die aan de boom groeit: in groepjes, die een beetje op een tros druiven lijken. Maar in tegenstelling tot deze theorie, werd in 1814 werd geschreven dat de naam voortkomt uit de manier waarop grapefruit naar druiven smaakt. Dit klinkt misschien heel vreemd, aangezien grapefruit en druiven compleet andere smaken hebben. Een theorie over de naam van de grapefruit die de verklaring uit 1814 probeert uit te leggen, is dat op Barbados, waar de grapefruit voor het eerst werd gedocumenteerd, er geen wijndruiven waren. De mensen op het eiland zouden dus niet kunnen weten hoe die smaakten. Maar waar zaten ze die grapefruit dan wel mee te vergelijken? Deze theorie stelt dat de grapefruit waarschijnlijk werd vergeleken met de stranddruif, een zure en bittere druif die wel in die regio groeide. Uiteindelijk zullen we de oorsprong van de naam waarschijnlijk nooit zeker weten, maar dat maakt het alleen interessanter.

Naast hun vreemde geschiedenis, hebben grapefruits ook een eigenschap die merkwaardig is voor een fruit. Ze kunnen de werking van een verrassend aantal medicijnen beïnvloeden. Dit komt doordat grapefruits stoffen bevatten die de vrucht van schimmels beschermen. Deze zelfde stoffen kunnen echter in de dunne darm een enzym blokkeren die veel medicijnen afbreekt. Dit is een probleem omdat er bij deze medicijnen een veel hogere dosis wordt voorgeschreven dan dat er in het bloed terecht moet komen, juist omdat dit enzym het grotendeel van het medicijn afbreekt voordat het gebruikt kan worden. Als het enzym opeens dus niet meer werkt, komt er een veel hogere dosis van het medicijn in de bloedstroom. Als je dus grapefruit eet of grapefruitsap drinkt samen met deze medicijnen is er dus een grote kans dat je een overdosis krijgt. Verrassend gevaarlijk dus, aangezien je over het algemeen aan zou nemen dat fruit eten gezond is!

En zo eindigt het verhaal van de grapefruit. Van nucleaire experimenten tot zijn verwarrende naam en onverwachte interacties met medicijnen, de grapefruit blijkt echt fascinerend. Wie had gedacht dat achter de schil van een ogenschijnlijk gewoon stuk fruit zoveel ongewone verhalen schuil gingen? Ik zal alsnog geen grapefruits gaan eten hierdoor (en niet vanwege de medicijninteracties), maar soms hoeft fruit niet lekker te zijn om de interesse te wekken.

About Post Author

Chiara Merrill

Mijn interesses liggen vaak in veel verschillende hoeken en ik schrijf graag over wat dan ook mij op het moment interesseert. Ik heb wel een aantal langdurige interesses, dus verwacht wat artikels te zien over de geschiedenis en wat reviews van boeken. Het liefst schrijf ik over onderwerpen waar je niet zo vaak bij stilstaat. Ik duik dan ook vaak diep in willekeurige onderwerpen die niet heel sterk aan elkaar verbonden zijn.

c.s.merrill@students.uu.nl