De Boekenweek: De favoriete Nederlandse boeken van LAS’ers!

De laatste tijd is het nieuws  je vast niet ontglipt; de heisa rondom het Kinderboekenweekgedicht dat geschreven zou worden door Pim Lammers. Doordat hij jaren geleden een verhaal heeft geschreven over een seksuele relatie tussen een minderjarige tiener en zijn voetbaltrainer, wordt Lammers door veelal rechtse BN’ers, politici en de christelijke groep Gezin in Gevaar gecanceld en neergezet als een pedofiel die kindermisbruik verheerlijkt. Dit terwijl hij voornamelijk kinderboeken schrijft waarin centraal staat dat kinderen zichzelf moeten kunnen zijn. Het schrijven van een gedicht is hem uiteraard geen doodsbedreigingen waard, maar onaangekondigd was Pim afgelopen zaterdag toch aanwezig op het boekenbal – de traditionele aftrap van de ‘grote mensen’ Boekenweek – om eenmalig zijn gedicht voor te dragen*. 

Wat deze affaire nog pijnlijker en ironischer maakt, is het onderwerp van het Boekenweek van dit jaar: ‘ik ben alles’. Een thema waarin de diversiteit van identiteiten gevierd wordt. Boeken stellen ons immers in staat om anderen – bekend of niet – beter te leren kennen en begrijpen. Wanneer je in een boek duikt, train je namelijk je inlevingsvermogen én duik je in iemands leven, cultuur, overtuigingen, geschiedenis en zienswijze. 

Om de Boekenweek en haar mooie thema in het zonnetje te zetten, hebben wij van KLASsepost een lijstje gemaakt met onze favoriete Nederlandse boeken. Boeken die ons hebben veranderd, die ons hebben aangezet tot nadenken, die ons lieten ontsnappen aan de werkelijkheid en die ons raakten. Naast dat wij ons lievelings lectuur hebben gedeeld, delen wij ook graag de door jullie ingezonden lievelings werken. Jezelf in een ander verplaatsen begint tenslotte bij open mogen zijn over wat jij belangrijk of bijzonder vind. Cancelen is in dit geval het grootste kwaad. 

Yashwanti: Hoe Ik Talent Voor Het Leven Kreeg –  Rodaan Al Galidi (2016)

Rodaan Al Galidi (1971) is schrijver en dichter van Irakese komaf die in 1998 in Nederland asiel aanvroeg. Dat werd afgewezen, waardoor hij jarenlang in een Nederlands asielzoekerscentrum (azc) verbleef. Hoe ik talent voor het leven kreeg beschrijft het leven van de tiener Semmier die eveneens in een azc beland, waarbij Rodaan zijn eigen ervaringen gebruikte ter inspiratie. Het uitzichtloze leven, de oneindigheid aan bureaucratie en de overdaad aan mensen en emoties worden beeldend en levendig beschreven, met de nodige humor en ironie. In één avond heb ik dit boek uitgelezen en uiteindelijk heb ik met een lach en een traan het boek gesloten. Het gebrek aan de menselijke maat in wetten en regels enerzijds en de overvloed aan hoop die mensen, ‘vreemden’, kunnen bieden anderzijds, is zowel ijskoud als hartverwarmend. Dat Al Galidi negen jaar lang in een azc moest wachten om in drie kwartier zichzelf als burger te bewijzen zegt genoeg.  

Ik vind dat iedereen dit boek moet lezen, omdat het vanuit een ander perspectief inzichten geeft in de Nederlandse samenleving en tegelijkertijd asielzoekers een stem geeft. Ook hun verhalen doen er toe, iets wat ook bij het thema van de Boekenweek past. 

Marguerite: Het Leven Is Vurrukkulluk – Remco Campert                

Mijn favoriete Nederlandse boek…. Ik vind het aan de ene kant een hele moeilijke vraag, want welk boek uit al die literaire werken ga je dan toch kiezen? Er zijn zoveel prachtige, zware, nare en rakende verhalen geschreven door zoveel auteurs. Aan de andere kant vind ik het een hele makkelijke vraag, mijn lievelingsboek is natuurlijk Het leven is vurrukkulluk van Remco Campert. Het is een vrij achteloos en ontzettend vermakelijk verhaal. Het boek leest heerlijk weg, gaat over van alles en tegelijkertijd werkelijk waar over heel weinig. Mocht je deze klassieker nog niet gelezen hebben, het is een echte aanrader (en een prachtig begin aan Camperts werk).

Vera: Het Tegenovergestelde Van Een Mens – Lieke Marsman

Of het nou mijn allerliefste lievelingsboek is, dat weet ik niet. Maar, mooi is het wel: het tegenovergestelde van een mens. Dit boek, geschreven door Lieke Marsman, is eigentijds en poëtisch: niets minder dan wat je van een voormalig dichter des Vaderlands mag verwachten. Op meeslepende wijze schrijft Marsman over de universiteit, over haar lesbische relaties en over de hoop en wanhoop van de klimaatproblematiek. Een aanrader die je binnen een dag of twee uitgelezen hebt, maar die niet snel uit je gedachten zal verdwijnen. 

Imme: Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit – Bianca Toeps

“Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit” is niet alleen de titel van het boek wat ik vorig weekend uitlas, maar ook een uitspraak die ik, sinds mijn diagnose op het autismespectrum 12 jaar geleden, maar al te vaak heb mogen aanhoren. Dit boek is een mooi kijkje in het hoofd van een autist, of iemand met autisme: ik weet nog steeds niet hoe ik graag heb dat mensen dat zeggen, maar het boeit me eigenlijk vrij weinig. Wat ik zeg is niet ‘lees allemaal dit boek, want dan weet je precies hoe mensen met autisme zich voelen of waarom ze zich op bepaalde manieren gedragen’. Het is eerder een kleine nudge, een beginnetje in de richting van elkaar allemaal een beetje beter proberen te begrijpen. Ik herken me in heel wat dingen die Toeps omschrijft, maar ik kan me lang niet in alles vinden. En dit is ook juist iets wat ik wil laten blijken. Autisme, ofwel ASS, betekent niet voor niks Autisme Spectrum Stoornis: het is een SPECTRUM, dat betekent dat letterlijk iedereen, maar dan ook iedereen die autisme heeft anders in elkaar zit. Eigenlijk net als ‘gewone’ mensen, gek hè, dat dat zo werkt. Maar dit betekent dus dat niet elke autist dezelfde kenmerken zal hebben, en je er dus niet ‘autistisch’ uit kan zien. Of zie ik er wel autistisch uit? Beoordeel zelf maar, en lees het boek van Bianca Toeps :).

Justin: De Verwarde Cavia – Paulien Cornelisse      

Een cavia met een kantoorbaan, Harm-Jan van de IT en bitterballen. Dat is in een notendop waar dit meesterwerk van Paulien Cornelisse over gaat. Cornelisse, bekend van de 30 bijvoeglijke naamwoorden per zelfstandig naamwoord, heeft met dit boek iets in mij geraakt. Niet op een emotionele manier – er zijn geen tranen gaan rollen – maar wel op een absurdistische manier. Een cavia als collega. Mijn herinneringen aan dit boek zijn enkel positief. Of het ook echt mijn favoriete boek aller tijden is durf ik niet met zekerheid te zeggen, maar ik heb nog nooit zo vaak een boek aangeraden als deze.

Minne: Eline Vere – Louis Couperus

Mijn all time favorite in de Nederlandse literatuur is toch wel echt ‘Eline Vere’ van Louis Couperus. Deze 19e eeuwse debuutroman beschrijft het leven van Eline, een jonge meid afkomstig uit de rijke burgerij van Den Haag. Centraal in het boek staat het ‘noodlot,’ wat zich vertaalt in Eline, hooggevoelig, met een nogal labiele gesteldheid. Haar afkeer en angst voor de werkelijkheid met al haar prikkels en gevaren vertaalt zich in dagdromen en zelf-isolatie en het noodlot slaat langzaam en onvermijdelijk toe.

De reden waarom dit een van mijn favorieten is, is sowieso de heerlijke schrijfstijl van Couperus. Romantisch beschrijft hij het leven van Eline, haar liefdesleven en de sferen van de rijke elite. Soms onderbreekt hij dit abrupt door haar angsten compleet het verhaal om te laten gooien. Kortom: super goed boek!

Silke: Het Huis Van De Moskee – Kader Abdolah     

Het huis van de moskee van Kader Abdolah vind ik een mooi boek omdat het ingaat op de geschiedenis van Perzië/Iran. Het laat de Iraanse Revolutie zien door de ogen van de personages en het combineert een hele grote gebeurtenis met een heel ‘persoonlijk’ verhaal. Daarnaast heeft het verhaal vele onverwachte wendingen waardoor ik zelf niet kon stoppen met lezen. 

Sacha: Mijn Lieve Gunsteling – Marieke Lucas Rijneveld  

Mijn favoriete boek is “Mijn lieve gunsteling” van Marieke Lucas Rijneveld. Je kent hem wel van prachtige dichtbundels of het winnen van de International Booker Prize met “De avond is ongemak”. Maar dit boek, Mijn lieve gunsteling, vind ik zijn meesterwerk. Op een prachtige manier beschrijft hij de relatie tussen een jonge adolescent en een 49-jarige veearts. Het doet je denken aan Lolita; de grenzen tussen walging en hartstocht, ontroering en woede zijn flinterdun. De schrijfstijl is bijzonder en het voelt als één lang gedicht door de weinige punten en schitterende woorden. Het raakt, maar juist omdat je niet precies weet waarom.

Mirte: Allemaal willen we de hemel – Els Beerten                                                        

Veel Nederlandse boeken heb ik niet gelezen, maar dit boek had ik graag op mijn lijst staan. Het is een boek over oorlog en vriendschap en laat zien hoe deze met elkaar in spanning kunnen zijn. Het boek laat zien dat oorlog niet zo zwart-wit is als het soms kan lijken. Een naïeve jongensdroom om held te worden kan al snel uitgroeien tot verkeerde keuzes. Zonder het expliciet te benoemen geeft Els Beerten je de gevoelens, diepste gedachten en innerlijke worstelingen van de hoofdpersonages mee. Een bewonderenswaardig boek dat zeker het lezen waard was.

Daisy: De Kleine Johannes – Frederik van Eeden  

Ik lees niet veel Nederlandse boeken, maar ik heb wel een paar boeken die ik met plezier voor de lijst voor Nederlands heb gelezen. Eén van die boeken is De Kleine Johannes. Het boek volgt een jongen die opgroeit en te maken krijgt met verschillende fasen van het leven die als fantasie elementen worden afgebeeld. Je krijgt tijdens het lezen een sprookjesachtig gevoel en als een liefhebber van sprookjes vond ik het erg leuk om te lezen. Het is wel een oud boek, dus afhankelijk van welke versie je leest, kan je er mogelijk wat moeilijker doorheen komen. Misschien heb je dit boek ook wel een keertje gelezen voor de lijst, maar zo niet dan raad ik hem zeker aan.

* Karel Smouter en Rik Rutten hebben over de zaak Lammers een mooi column geschreven in de NRC: Smouter, K., & Rutten, R. (8 februari 2023). Hoe conservatieven en ‘wakkere’ influencers zij aan zij campagne voerden tegen Pim Lammers. NRC. https://www.nrc.nl/nieuws/2023/02/07/hoe-conservatieven-en-wakkere-influencers-zij-aan-zij-campagne-voerden-tegen-pim-lammers-a4156447