Hoi, ik ben Nonna, en ik ben schermverslaafd

Read Time:5 Minute, 50 Second

Ik kreeg voor het eerst een mobiele telefoon in groep zeven. Ik hield daarvoor wel van TV en films kijken, maar ik speelde bijvoorbeeld ook veel buiten, of ik knutselde, of ik las een boek. Toen ik net een telefoon kreeg had ik nooit kunnen bedenken hoeveel dat ding in mijn leven zou voorkomen. Ik gebruikte hem immers alleen om met mijn klasgenoten te appen, en mijn moeder te bellen wanneer ik ergens wilde spelen. Ook genoot ik af en toe wel van een potje Subway Surfers of Temple Run, maar dat was het wel. Schermen vond ik leuk en ze waren handig, maar ik kon ook zonder.

Ik stond nooit echt stil bij mijn schermgebruik. Ik gebruikte mijn telefoon veel om te appen en op social media te zitten, maar ik deed ook wel veel andere dingen. Zo herinner ik het me tenminste. Tijdens de eerste lockdown, in 2020, had ik voor het eerst door hoe verschrikkelijk verslaafd ik was geworden aan mijn telefoon. Ik kon urenlang blijven scrollen op TikTok, Instagram, en Twitter. Spelletjes speelde ik niet echt meer, maar ik was constant in contact met mensen via WhatsApp of tijdens het bellen. Tijdens de lockdown maakte ik soms urenlange wandelingen, maar deze waren altijd met koptelefoon op, en muziek aan. Er was dus nog steeds niet echt ruimte voor mijn eigen gedachten.

Ik wist dat ik een probleem had, maar dit was niet heel erg vond ik. Tijdens lockdown had ik immers zo weinig te doen dat ik me toch moest vermaken? En hoe kon ik in contact blijven met mijn vrienden, als ik geen telefoon had? Nee, mijn telefoongebruik was misschien hoog, maar het was allemaal met een positieve uitkomst. Mijn tweede grote realisatie over mijn schermverslaving kwam een jaar later tijdens de voorbereiding op mijn SE-week. Ik merkte toen twee dingen op. Ten eerste dat mijn telefoongebruik in de weg zat van mijn studeergedrag. Het was veel te makkelijk om een pauze tijdens het leren te rekken van vijf minuten naar een half uur, door de tijd weg te scrollen. En als ik echt geen zin had, dan kon ik altijd nog even gezellig gaan bellen met vrienden, aangezien ik dit makkelijk goed kon praten met het excuus dat tijd spenderen met vrienden geen verspilde tijd was. Ten tweede merkte ik op dat ik geen YouTube filmpje van tien minuten meer af kon kijken. Mijn concentratievermogen was zodanig verslechterd dat ik me niet kon focussen op een YouTube video, laat staan een film zonder mijn telefoon erbij te pakken om mijn appjes te checken, of een spelletje te spelen. Hier schrok ik echt van, en dus nam ik meteen maatregelen.

Die zomer heb ik al mijn social media, op WhatsApp en YouTube na, verwijdert. In het begin miste ik het heel erg, wat ik een naar gevoel vond, maar na twee weken dacht ik er eigenlijk nooit meer aan. Mijn verslaving was opgelost! Nu, erop terugkijkend,e had ik zeker mijn concentratievermogen weer opgekrikt, maar mijn schermverslaving was verre van over. Ik zal niet verder ingaan op de details van mijn relatie met schermen in de tijd daarna, het komt er namelijk op neer dat ik nog steeds diep in een schermverslaving zit. Ik heb TikTok nooit meer gedownload maar Instagram vindt elke zoveel maanden weer haar weg terug op mijn telefoon, om vervolgens een groot deel van mijn schermtijd op te slokken. Mijn schermtijd is een getal waar ik nooit naar probeer te kijken (te confronterend) maar het laat me wel afvragen waarom ik niet weg lijk te kunnen komen van de schermen.

Over dit vraagstuk zou ik oprecht uren kunnen doorbabbelen, al moet ik eerlijk zeggen dat ik over vrijwel alles lang kan doorbabbelen, maar hier volgen een aantal antwoorden die ik heb bedacht. Schermen brengen me makkelijk in contact met mijn vrienden, dit is zeker mooi voor de vrienden die niet in dezelfde stad wonen als ik. Toegang hebben tot mijn rooster, informatie over het openbaar vervoer, en mijn bankrekening op mijn telefoon is gewoon enorm handig, en heeft mij al meerdere keren uit de brand geholpen. Dit geldt natuurlijk voor nog veel meer apps die echt een hele nuttige functie hebben zoals DigiD en Outlook. Ook helpt het internet en sociale media nou eenmaal echt met dingen leren. Van YouTube tutorials tot bronnen opzoeken op Google Scholar tot muziek aanraders op de For You page tot het nieuws lezen op je telefoon. Een scherm biedt ongekend veel toegang tot informatie en ik kan heel veel concrete voorbeelden bedenken van momenten, waarop ik echt wat heb geleerd of nieuws heb ontdekt door het internet.

De laatste twee redenen waarom het zo moeilijk is om van een schermverslaving af te komen probeer ik zo vaak mogelijk bij stil te staan aangezien ik over deze geen invloed heb. Ten eerste, dat heel veel platformen nou eenmaal gemaakt zijn om verslavend te zijn. Het is heel moeilijk en voelt bijna onzinnig om maar een enkel TikTok filmpje te kijken en dan de app te sluiten, dit is nou eenmaal niet waarvoor deze apps zijn ontworpen. De algoritmes willen je zo lang mogelijk vasthouden, omdat het de bedrijven zo meer geld laat verdienen, en de algoritmes zijn verrassend succesvol. Ten tweede is een offline wereld voor ons vrijwel ondenkbaar. Schoolopdrachten worden online ingeleverd, een baan zoeken gaat via e-mail en anders via de telefoon. De hele samenleving is inmiddels ingericht op het gebruik van elektronica, en ook al is het niet onmogelijk om offline te zijn, het maakt het leven toch echt wat lastiger. Dit betekent dus dat zelfs zonder schermverslaving, onze omgeving ons toch richting het gebruik van schermen duwt.

Wat moet ik hier nou mee? Een schermverslaving waar ik vanaf wil, maar toch ook zoveel positieve dingen die ik kan halen uit het gebruik van schermen, en zoveel dingen waarvoor ik schermen moet gebruiken. Ik heb het allang opgegeven om volledig schermloos te leven, dit gaat hem helaas echt niet worden. Na lang peinzen ben ik toch tot een conclusie gekomen over wat ik dan wel wil. Ik wil dat schermen een middel zijn voor mij om mijn leven vooruit te brengen, en niet iets is waarover ik mij machteloos voel, en wat me tegenhoudt. Het gebruiken van mijn telefoon voor het kijken van films of het contact met vrienden onderhouden is iets wat ik positief vind, maar het scrollen door Instagram terwijl ik eigenlijk moet leren voor een tentamen doet mij toch echt geen goed. Dit doel bereiken vergt discipline en het zal sowieso af en toe mis gaan. Er bestaat uiteraard ook geen concrete duidelijke verdeling tussen wat nuttig en wat onzinnig is bij het gebruik van schermen. Maar proberen om iets aan mezelf te verbeteren is altijd een poging waard. Ik ga deze kerstvakantie met mijn gezin naar de Ardennen, en wij hebben met elkaar besloten het een schermloze vakantie te maken, dit is al een goed begin denk ik.

About Post Author

Nonna van den Bos

In mijn artikelen zullen vooral maatschappelijke thema’s aan bod komen. Ik vind het bijvoorbeeld interessant om een beetje bij te houden wat er allemaal in de wereld gaande is, vooral in de politiek. Ook houd ik me veel bezig met maatschappelijke trends. Ik vind het leuk om onderwerpen te analyseren door ze helemaal uit elkaar te halen en met mijn eigen perspectief weer in elkaar te knutselen. Iets wat je daardoor ook zal tegenkomen in mijn artikelen zijn reviews of analyses van media.

n.vandenbos1@students.uu.nl