Goed niet goed genoeg

Read Time:2 Minute, 59 Second

Perfectionisme, het zou zo tussen een rijtje kunststromingen kunnen passen: classicisme, impressionisme en perfectionisme. Veel mensen hebben er een positieve associatie mee, mensen lijken bijna met trots te zeggen dat ze perfectionist zijn. Maar is het allemaal wel zo positief? Een beetje perfectionisme kan geen kwaad, maar dat is juist het probleem. Is een beetje perfectionisme wel mogelijk of is goed nooit goed genoeg?

De laatste jaren is perfectionisme flink aan het toenemen (Gulden, 2022). Zo op het eerste gezicht zou je denken dat dat niet veel kwaad kan, maar perfectionisme wordt sterk gelinkt aan mentale ziektes. Het vormt de onderliggende drijfveer voor depressies, eetstoornissen en burn-outs. Perfectionisme heerst onder andere onder studenten, middelbare scholieren en zelfs basisschoolkinderen. In een maatschappij waarin je alles moet ‘behalen’ en carrière mede je sociale status bepaalt, is dat ook niet zo gek. De maatschappij is gefocust op het boeken van succes. Wanneer mensen zich voorstellen beginnen ze vrijwel meteen over hun beroep of opleiding. Maar zeg je dan wel wie je bent, of vertel je eerder wat je doet? Zelfs aan kleuters stellen we al de vraag wat ze later willen worden, de nadruk op succes wordt er al van jongs af aan ingefluisterd.

Perfectionisten vermijden fouten. Ze zigzaggen om obstakels en mogelijkheden om te falen heen. Maar fouten maken kan juist ook waardevol zijn. Een gemaakte fout geven we niet graag toe, het is iets waar we ons al snel voor schamen. Zo worden fouten in het onderwijs ook vaak negatief neergezet. Uitblinkers in een schoolklas, of op welke institutie dan ook, worden er uitgeplukt en geprezen. Maar is weinig fouten maken wel echt iets om trots op te zijn? Een fout antwoord op een toets wordt rood onderstreept of krijgt een kruis erdoorheen. Het ziet er meteen al een stuk minder mooi uit. Een blad vol krulletjes is fijner om terug te krijgen dan een blad vol rode strepen. Toch zijn die streepjes van grotere waarde. Pas als je fouten maakt en deze terugziet, kun je echt iets leren. Je gaat niet naar school om alles al meteen ‘perfect’ te doen.

Perfectionisme kan meerdere vormen aannemen, over het algemeen zijn er drie vormen duidelijk aan te wijzen. Ten eerste zelfgericht perfectionisme: hierbij schep je hoge en vaak onrealistische verwachtingen voor jezelf. Daarnaast bestaat er ook perfectionisme gericht op anderen, waarbij je hoge verwachtingen oplegt aan anderen. En tot slot heb je ook nog sociaal voorgeschreven perfectionisme. Hierbij denk je dat je omgeving hoge verwachtingen van je heeft en ga je je hiernaar gedragen om aan deze verwachtingen te kunnen voldoen. Maar dat laatste kan ook alleen in je hoofd zitten. Dat je denkt dat mensen allerlei verwachtingen van je hebben, terwijl ze er in werkelijkheid niet echt mee bezig zijn.

Ik denk dat perfectionisme niet als een kunststroming zou moeten klinken. Het zou eerder als een kwaal moeten klinken. Perfectie als doel hebben is onrealistisch. Perfectionisten willen koste wat het kost niet falen, maar zetten zichzelf bij voorbaat al op om te falen. Want wie pas bij perfectie tevreden is, zal nooit echt tevreden kunnen zijn. Ik zou nu deze tekst nog een keer kunnen herschrijven in een poging alle imperfecties eruit te filteren. Maar dat gaat een beetje in tegen de strekking van de tekst. Soms is het nodig om tegen jezelf te zeggen dat goed goed genoeg is.

Door: Mirte

Bibliografie

Gulden, J. v. (2022). Waarom neemt perfectionisme toe? En wat is het gevolg? https://www.tbv-online.nl/waarom-neemt-perfectionisme-toe-en-wat-is-het-gevolg/

About Post Author

Mirte Dophemont

Mijn interesses liggen soms ver uit elkaar, maar mijn artikelen zullen vaak creatief zijn of over maatschappelijke thema's gaan. Naast schrijven hou ik ook veel boeken lezen, dus je zult regelmatig ook boekentips van mij tegenkomen.

m.a.e.dophemont@students.uu.nl